مقدمه :
شاید بتوان گفت که از وظایف مهم نظام آموزش و پرورش هر کشور پس از اموزش خواندن و نوشتن چیزهایی است که هویت ملی یک ملت را به وجود می آورند . هویت ملی ما در سرزمین مادین ، زبان ، ملیت و فرهنگ را تشکیل می دهد . پس ضروری است که در خانواده و مدرسه افراد از سنین خردسالی با این عوامل که سبب می شود که ایرانی از غیر ایرانی متمایز گردد آشنا شوند و مهمترین وظیفه آموزش و پرورش در تربیت فرزندان ما علاوه بر آموزش علم آموزش امر به معروف و نهی از منکر است که از همان ابتدا خوب را از بد تمیز دهند .
مفهوم (معروف و منکر) چیست ؟
الف ) لغویین درکتب لغت معنای مختلفی برای معروف و منکر ذکر کرده اند درباره ی کلمه (معروف) که از ماده ی عرف میباشد و اسم مفعول است گفته اند : به معنی شناخته شده ، نیک ، خیر ، رزق ، احسان به دیگران اسم برای هر کاری که خوبی آن مورد تایید شرع و عقل باشد کلمه (منکر) از ماده انکار و (نکر) است و گفته اند به معنی ناشناخته زشت ، پلید ، حرام ، و هر چیزی که شارع زشت شمرده و حرام کرده است .
اولین امر به معروف و نهی از منکر
در قران کریم امر به معروف و نهی از منکر ذات حضرت حق است .
خداوند متعال می فرماید :
(ان الله بامر بالعدل و الاحسان و ایتا ء ذی القربی و ینهی عن الفحشاء و المنکر و البغی یعظکم لعلکم تذکرون )
خداوند به عدل ، احسان و بخشش به خویشاوندان فرمان می دهد و از فحشا ، زشتکاری و ستم نهی می کند شمار را پند می دهند باشد که پند گیرنده درباره ی عظمت و اهمیت امر به معروف و نهی از منکر همین بس که این آیه ی کریمه ی خداوند بزرگ را نخستین امر به معروف و نهی ازمنکر قلمداد و معرفی می کند . این خداوند است که به عدل احسان و بخشش به نزدیکان (که عالیترین مصادیق معروف است ) فرمان می دهند و امر می کند و از منکر و فحشا و تجاوزگری (که مفاهیم و مصادیق کلی منکر و کارهای زشت است ) باز می دارد و نهی می کند .
بنابراین انسان به عنوان خلیفه ی و جانشین خداوند بر روی زمین که برای اجرای این فریضه گام پیش می نهد , کاری خدای گونه می کند و رسالت خطیر و مسئولیت بزرگ الهی ایفا نمی نماید .
به نظر من در هرار گان باید امر به معروف و نهی از منکر خاص خودش آموزش داده شود . مثلا آموزش و پرورش وظیفه آموزش منکرات فرهنگی و تربیتی را به عهده داشته باشند :
1- جهل و نادانی
2- عقب گرد به سنتهای غلط دوران طاغوت.
3- گرایش به فرهنگ مبتذل بیگانه به خصوص غرب و ترویج مدو فرم لباس و آرایش غربی
4- پیروی از بیگانگان در اموری مانند کروات زدن ریش تراشی و دیگر اموری که با فرهنک اسلامی همسویی ندارد .
5- پوشیدن لباس های زننده که بعضا عکس ها و عبارات زشت بر روی آن ها منعکس شده است /.
6- نوشتن جملات مستهجن و زشت برروی خود روها و دیوارها
7- عدم رعایت حجاب و پوشش اسلامی
8- پوشیدن لباس های تنگ و جوراب های کوتاه و نازک و بدن نما و هر گونه پوششی که موجب گسترش فرهنگ ابتذال از خود بیگانگی وسلطه فرهنگی بیگانگان می شود و جامعه را از معنویت تهی می سازد .
9- پوشش مردان و جوانان نیز چنانچه موجب اشاعه ی فحشاء و بی بند و باری گردد .
10- اختلاط دختران و پسران ، مردان و زنان در مکان های عمومی و مراکز علمی و دانشگاهی
11- ترویج و توزیع نوارهای کاست ویدئویی مبتذل
12- گذاشتن نوار و ترانه مبتذل در ملا عام یا در منزل محل کار و امثال آن
13- طرفداری از افراد منحرف و گروه های فاسد وارداتی و نظریات ضد اسلام
14- سخنان بیهوده و منافی عمومی و سلامت جامعه بر زبان جاری کردن به ویژه در تاکسی , اتوبوس , مینی بوس و اماکن و غیر عمومی
در مدارس ستون مشخص کننده معروف (کارهای نیک ) را با توجه به سن دانش آموزان در جلسات و کلاس های پرورشی توضیح داده شود .
1- ایمان
2- تلاوت قران
3- اندیشیدن و تفکر
4- توکل و اعتماد به خداوند متعال
5- صبر وشکیبایی
6- تقوی و پرهیزکاری
7- پیشی گرفتن برای تحصیل و کارهای نیک
8- عفو و بخشش
9- فرو بردن خشم
10- شکر خدا
11- دعا کردن با شرایطش
12- آموختن و اموزش دادن قران و دانش
13- ذکر و یاد خدا
14- دوستی با دوستان خوب و با دیانت
15- صدق و راستی در گفتار و رفتار
نتیجه گیری :
بحث در شرایط امر به معروف و نهی از منکر :
نیاز به زمینه سازی قبلی است یعنی اگر بخواهیم اثار امر به معروف و نهی از منکر را در جامعه مشاهده کنیم . باید مقدمات وسایل اثر بخشی در وصول به آنان و امکانات هدایت جامع را فراهم نماییم که مهمترین و بزرگترین وسایل تاثیر قدرت ، بسیج و سازماندهی نیروهای آموزش دیده ، متدین ، مومن و جوانان پرشور و نشاط است .
آموزش و پرورش می تواند یکی از مهمترین نهادهایی باشد که این فرایض را به نحو احسن اموزش دهد .
منابع :
1- قرآن کریم
2- نظارت عمومی تدوین حجه الاسلام علی ابوالقاسی 1385
3- تعلیم و تربیت در اسلام شهید استاد مطهری
4- پیوند نشریه ماهانه ی آموزشی – تربیتی